Φιλιππινέζικες πολεμικές τέχνες. Μέρος 2- Η Φιλιππινέζικη Τέχνη Λακτισμάτων.

Γράφει ο Guro Χρίστος Κουτσοτάσιος

Το κάτω μέρος του σώματος ως όπλο στις ΦΠΤ.

Ονομασία.

Το άοπλο τμήμα των ΦΠΤ χωρίζεται στα υποσυστήματα της Φιλιππινέζικης Πυγμαχίας, των Λακτισμάτων και της Πάλης. Η τέχνη των λακτισμάτων μπορεί να βρεθεί κάτω από πολλές ονομασίες όπως: Paninipa, Pagsipa, Pananadiyak, Pagtadiyak, Sikaran όπως και τον όρο Pananjakman που προέρχεται από τα Αμερικανο-Φιλιππινέζικα συστήματα (ειδικότερα των στυλ του Floro Villabrille, του Lucky Lucay Lucay και το Dan Inosanto) και χρησιμοποιείται κυρίως από τα συστήματα που είναι επηρεασμένα ή σε άμεση σχέση με το Inosanto Blend.

Όπως και το Panununtukan (Panantukan) έτσι και το Sikaran δε διδάσκεται μόνο του ως ξεχωριστό σύστημα στις Φιλιππίνες αν και δεν είναι σπάνιο να το δει κανείς μόνο του στη Δύση είτε σαν μεμονωμένο σύστημα είτε σε συνδυασμό με το Pananuntukan εν είδη συστήματος kick boxing για διάφορους, κυρίως εμπορικούς λόγους.

Το Sikaran όπως και η Φιλιππινέζικη πυγμαχία διδάσκει πρωτίστως τη ροή στις κινήσεις, το ρυθμό (συνεχή ή σπασμένο), την ταχύτητα και την ακρίβεια στην εκτέλεση των τεχνικών ώστε να πληγούν καίριοι στόχοι του αντιπάλου.

Όπλα και στόχοι.

Τα λακτίσματα στο Sikaran γίνονται με τη μπάλα του ποδιού, τη φτέρνα, το καλάμι και την εξωτερική και εσωτερική πλευρά του πέλματος. Σύνηθεις στόχοι είναι τα δάχτυλα των ποδιών, το μετατάρσιο, το καλάμι, η γάμπα, ο αστράγαλος, το εσωτερικό και εξωτερικό μέρος των μηρών, η άρθρωση του γονάτου εμπρός και πίσω και τα γεννητικά όργανα. Διδάσκεται η ανατομία των κάτω άκρων, η σύνδεση των μυών, των οστών και των αρθρώσεων, ώστε να γνωρίζει ο μαχητής το σωστό τρόπο εκτέλεσης των λακτισμάτων προκειμένου να γίνουν αποτελεσματικότερες οι επιθέσεις του και με περισσότερη ακρίβεια.

Από τη στιγμή που το υποσύστημα του Sikaran μέσω της χρήσης των ποδιών ως όπλο χρησιμοποιείται συμπληρωματικά με την Φιλιππινέζικη πυγμαχία και τη χρήση όπλων (λεπίδας, ραβδιού, εύκαμπτα όπλα κλπ) στόχο έχει την πρόκληση πόνου ώστε να δημιουργηθεί άνοιγμα στην άμυνα του αντιπάλου στο πάνω μέρος του σώματός του (ώστε να τον αποτελειώσει με χτυπήματα του/των όπλων ή των χεριών) ή η εξάρθρωση κάποιου οστού ή το άμεσο σπάσιμο κάποιου στόχου ώστε να περιοριστεί η κινητικότητα του αντιπάλου, είτε να τον κάνει ανίκανο να σταθεί, κάτι που τον καθιστά ευάλωτο στις επόμενες επιθέσεις.

Τα λακτίσματα του Sikaran μπορεί να είναι ευθεία, πλάγια, περιστροφικά ή σαρωτικά, όλα όμως σημαδεύουν κάτω από τη μέση του αντιπάλου. Υπάρχουν δύο λόγοι για αυτό. Πρώτον γιατί ο αντίπαλος είναι οπλισμένος (ακόμη και αν εμφανώς δεν είναι, ο μαχητής κατά συνθήκη θεωρεί ότι πάντοτε είναι) και ένα ψηλό λάκτισμα εκτός του ότι είναι ευκολότερο να αποκρουσθεί, θα συναντούσε το όπλο του αντιπάλου, δεχόμενο τεράστια ζημιά. Δεύτερον γιατί τα ψηλά λακτίσματα μπορούν να θέσουν το μαχητή εκτός ισορροπίας ευκολότερα, κάτι που στο πεδίο μιας ένοπλης συμπλοκής θα ήταν καταστροφικό. Έτσι, ο μαχητής χρησιμοποιεί τα ποικίλα λακτίσματα του Sikaran για να αχρηστεύσει ή να θέσει εκτός ισορροπίας τον αντίπαλο ενώ το άνω μέρος του σώματός του δουλεύει αμυντικά έως ότου βρεθεί το άνοιγμα του αντιπάλου για μια επίθεση με το όπλο ή τα εργαλεία του άνω μέρους του σώματος (γροθιές, αγκώνες, πήχεις, κεφαλιά, νύξεις με τα δάχτυλα κ.α.).

Βηματισμοί.

Ο σωστός χρονισμός, η σωστή ισορροπία καθώς και η εκρηκτική εκτέλεση των λακτισμάτων με ακρίβεια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του Sikaran. Για αυτό το λόγο ο μαχητής επενδύει πολύ χρόνο στους βηματισμούς του σε συνδυασμό με τα λακτίσματα, τη μεμονωμένη εξάσκηση στις βασικές κινήσεις καθώς και διάφορες ασκήσεις δύο ατόμων για βελτίωση του χρονισμού και της ακρίβειας.

Οι βηματισμοί και η κινησιολογία των ποδιών του Sikaran ακολουθούν τη γεωμετρική κινησιολογία του εκάστοτε συστήματος ΦΠΤ στην οποία ανήκει, με βασικό γνώμονα τον τριγωνικό όπως και τον κυκλικό βηματισμό, προκειμένου να βρεθεί ο μαχητής στην καλύτερη δυνατή θέση από όπου θα φέρουν τα λακτίσματά του το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα.

Παρόλο που τα λακτίσματα του Sikaran δε φαίνονται τόσο όμορφα και δεν έχουν ενδεχομένως τη χάρη των αντιστοίχων της Capoeira και των Ιαπωνικών, Κορεάτικων ή Κινεζικών συστημάτων, ακριβώς επειδή ο στόχος τους είναι η καταστροφή των κλειδώσεων των ποδιών του αντιπάλου, η δημιουργία ανοίγματος μέσω πρόκλησης πόνου σε στοχευμένα μυικά κέντρα του αντιπάλου ή ο αποσυντονισμός του ρυθμού του για αποτελείωση του με το όπλο του μαχητή κάνουν το Sikaran αποτελεσματικότατο σε καταστάσεις επιβίωσης, ένοπλης συμπλοκής και επιβίωσης.

Guro Χρίστος Κουτσοτάσιος

Chief Instructor Bull Chapter

www.nonserviam.weebly.com

*ΦΠΤ: Φιλιππινέζικες πολεμικές τέχνες.

Φιλιππινέζικες Πολεμικές τέχνες - Μέρος 1: Πυγμαχία

Φιλιππινέζικες πολεμικές τέχνες. Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία.

 Γράφει ο Guro Χρίστος Κουτσοτάσιος 

Φιλιππινέζικη Πυγμαχία- το άοπλο πυγμαχικό μέρος των ΦΠΤ. 

Το πυγμαχικό κομμάτι των ΦΠΤ που μπορεί να το βρεί κανείς κάτω από τις ονομασίες Pangamot, Mano-Mano, Suntukan, Pakamot ή συχνά χρησμιποιούμενο από γενεαλογίες που είτε επηρεάστηκαν είτε προέρχονται άμεσα από τον Guro Dan Inosanto και το Inosanto Blend ως Panantukan. Λέγεται επίσης και Filipino Boxing.
Επίσης μεταφράζεται πολλές φορές -δυστυχώς λαθεμένα- ως Dirty boxing, βρώμικη πυγμαχία τόσο στο δυτικό κόσμο όσο και στον ελληνικό μικρόκοσμο κυρίως για εμπορικούς σκοπούς καθώς πωλείται συχνά ως ξεχωριστό κομμάτι και όχι ως τμήμα κάποιου συστήματος –ως είθισται στις ΦΠΤ.
Εξαιτίας του εύρους των διαφορετικών γλωσσών και διαλέκτων που μιλούνται στις Φιλιππίνες καθώς και στις ιδιαιτερότητες της προφοράς των λέξεων υπάρχει αυτή η ποικιλία όρων για να περιγράψουν αυτό που θα λέγαμε πυγμαχία (που δεν ταυτίζεται με τη Δυτική Πυγμαχία όπως την ξέρουμε) παρόλο που γίνεται χρήση πολλών ακόμη όπλων πέρα από την πυγμή (γροθιά). Panunutukan- Panuntukan: Μάχη με γροθιές. Pangamot: Χρήση χεριών. Mano-Mano: Χέρι με χέρι ή δύο χέρια. Κ.ο.κ. Οι όροι Panantukan και Pananjakman είναι στην ουσία άγνωστοι στις Φιλιππίνες και είναι προιόν κυρίως Δυτικών συστημάτων ΦΠΤ με Αμερικανο-Φιλιππινέζικη καταγωγή.

 Τι είναι η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία; 

Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία δεν είναι άθλημα αλλά ένα υποσύστημα των ΦΠΤ, προερχόμενο κυρίως από την κινησιολογία του μαχαιριού και των λεπίδων εν γένει, που προορίζεται όπως οι περισσότερες εξ’ αυτών για χρήση σε συμπλοκές στο δρόμο ή στα πεδία των μαχών. Συμπεριλαμβάνει όλα τα εργαλεία του άνω μέρους του ανθρωπίνου σώματος στις τεχνικές χτυπημάτων όπως γροθιές, αγκώνες, κεφαλιές, χτυπήματα με τον ώμο, τους πήχεις καθώς και καταστροφή των άκρων του αντιπάλου.
Συχνοί στόχοι αποτελούν οι δικέφαλοι, τρικέφαλοι, τα μάτια, η μύτη, ο λαιμός, το σαγόνι, οι κρόταφοι, τα πλευρά και η σπονδυλική στήλη, οι αρθρώσεις του αγκώνα, ώμου και καρπού, καθώς και το πίσω μέρος του λαιμού.
 Τεράστια σημασία στη Φιλιππινέζικη Πυγμαχία παίζουν οι βηματισμοί, όπου ο μαχητής προσπαθεί να κινείται κυκλικά ή σε γραμμες εκτός του αντιπάλου του, αποφεύγοντας να χτυπηθεί και ψάχνοντας για ανοίγματα, ακριβώς όπως σε μια μάχη με μαχαίρι.
Εν αντιθέσει λοιπόν με τη Δυτική Πυγμαχία όπου οι αθλητές ανταλλάσουν χτυπήματα σε μια ζώνη μάχης, ο μαχητής της Φιλιππινέζικης Πυγμαχίας προσπαθεί να βρει το άνοιγμα που θα του επιτρέψει να πραγματοποιήσει μια είσοδο, η οποία θα του επιτρέψει να αχρηστεύσει τον αντίπαλο στο μικρότερο δυνατό χρόνο.

Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία προέρχεται από τα όπλα; Τι θα πει αυτό; 

Το μεγαλύτερο μέρος του άοπλου τμήματος των ΦΠΤ προέρχεται από τις κινήσεις του μαχαιριού, του ραβδιού και του σπαθιού. Είναι κάτι που θα το ακούσετε ή διαβάσετε συχνά σε πολλά fora (ο πληθυντικός του forum) καθώς και σε συνεντεύξεις δασκάλων ή σε κάποιο μάθημα. Τι σημαίνει αυτό όμως; Εν αντιθέσει με τις υπόλοιπες πολεμικές τέχνες (Ιαπωνικές, Κορεάτικες, Κινέζικες, Ινδικές ή Αφρικανικές πχ) στις ΦΠΤ διδάσκεται στη μεγάλη πλειοψηφία τους πρωτίστως η χρήση κάποιου όπλου. Είτε μονού ραβδιού, διπλού ραβδιού, μαχαιριού, σπαθιού, βαριού ραβδιού ή κάποιου ελαστικού όπλου (μαστίγιο, ζώνη, σχοινί κλπ). Υπάρχουν δύο λόγοι για αυτό.
 Πρωτίστως ότι είναι τέχνες που γεννήθηκαν μέσα από σειράξεις ένοπλες μεταξύ φυλών και επιδρομές από γειτονικά φύλα (και αργότερα υπερατλαντικά φύλα) άρα δεν ήταν τίμιες μονομαχίες μεταξύ δύο ευγενών κυρίων (gentlemen’s duel), συνεπώς οι πολεμιστές έπρεπε να μάθουν να χρησιμοποιούν τα όπλα της φυλής τους (διαφορετικών τύπων τσεκούρια, δόρατα, σπαθιά ή σκληρυμένα ραβδιά κ.ο.κ) για να επιβληθούν ή να αμυνθούν. Το άοπλο τμήμα των ΦΠΤ θεωρούνταν το τελευταίο εφόδιο σε μια μάχη καθώς αυτό σήμαινε να βρεθεί ο μαχητής πάρα πολύ κοντά στον εχθρό ή το να χάσει το όπλο του κατά τη διάρκεια της μάχης, κάτι που θα τον έθετε σε δυσμενή θέση.
Δευτερευόντως γιατί η χρήση ενός πρόσθετου εργαλείου κάνει το μαχητή (ή τον υπό εκπαίδευση πολεμιστή) να έχει περισσότερη συγκέντρωση σε κάτι που κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα από το γυμνό χέρι ή πόδι αφενός και αφετέρου γιατί αυτό το εργαλείο συχνά κόβει και γενικά κάνει μεγαλύτερη ζημιά συνεπώς και απαιτεί μεγάλη προσοχή (σεβασμός στο όπλο) όχι μέσα από φιλοσοφικές θεωρήσεις αλλά από μια πρακτική σκοπιά. Στο άοπλο πυγμαχικό κομμάτι λοιπόν, θα βρει κανείς πολλές κοινές τεχνικές με τη δυτική πυγμαχία όπως την ξέρουμε σήμερα, με όλα τα χτυπήματά της (jab, cross, uppercut, hook, overhead), καθώς και μια πλειάδα τεχνικών με αγκώνες, όλα τα μέρη της γροθιάς, χτυπημάτων με τον πήχυ, τεχνικές παλάμης, νύξεις με τα δάχτυλα, γδαρσίματα, επιθέσεις με τους ώμους.

 Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία σαν υποσύστημα. 

Οι ΦΠΤ διδάσκουν πρωτίστως τη ροή και το ρυθμό, δηλαδή τη συνέχιση των επιθέσεων προκειμένου να εξουδετερωθεί η απειλή, μέσα από πολλαπλές επιθέσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσα από μια ανεξάντλητη πηγή συνδυασμών που διατίθενται, όπως και τη νοοτροπία του να μη βασίζεται ο μαχητής σε ένα μόνο χτύπημα ή σε μια μόνο επίθεση αλλά να συνεχίζει να κυλάει όπως το νερό δίχως τέλος και να εναλλάσεται μεταξύ κυκλικών και ευθείων γραμμών επίθεσης. Ο μαχητής μαθαίνει να περνάει στις ζώνες μάχης αναλόγως των περιστάσεων και να χρησιμοποιεί στοιχεία από τα διαφορετικά υποσυστήματα που συνθέτουν το στυλ στο οποίο εξασκείται. Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία σπάνια διδάσκεται μόνη της και σπανιότερα σαν αυτούσιο στυλ (χωρίς δηλαδή τη χρήση όπλων). Μπορεί να θεωρηθεί ένα υποσύστημα του κάθε στυλ ΦΠΤ με τα δικά του χαρακτηριστικά που σαν συγκοινωνούν δοχείο με τα άλλα υποσυστήματα των Pananjakman (το υποσύστημα με λακτίσματα, γνωστό και ως Sikaran) και το Dumog (το υποσύστημα της πάλης) σχηματίζουν το άοπλο τμήμα των ΦΠΤ.
Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία ενώ είναι σχεδιασμένη ώστε να παρέχει στο μαχητή τη δυνατότητα να επιβιώνει τόσο σε ένοπλες όσο και σε άοπλες συμπλοκές, είναι εύκολο να συμπεριλάβει τη χρήση όπλων όπως σιδερογροθιές (ή ξύλινες γροθιές) δαχτυλίδια, dulo dulo (ραβδί τσέπης) ή μαχαίρι/α καθώς και ευκαιριακά όπλα (φακούς, κλειδιά, αλυσίδα, κλειδιά, κινητό, στυλό κλπ) που δείχνει και την άμεση συσχέτιση των μεθόδων των όπλων με την κινησιολογία των ΦΠΤ με το άοπλο τμήμα τους.
Με τα όπλα αυτά οι τεχνικές της Φιλιπινέζικης πυγμαχίας γίνονται θανατηφόρες αλλά δεν αλλάζουν ή αλλοιώνουν την κινησιολογία και τον τρόπο εκτέλεσης των τεχνικών.

Gunting και Defanging the snake. 

Ακριβώς επειδή δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων αν ο αντίπαλός του είναι οπλισμένος, θεωρείται ότι είναι, ελαχιστοποιώντας έτσι το παρατεταμένο πάλαισμα και εναγκαλισμό, όπως και την αποφυγή αποκρούσεων. 

Ανταυτών προτιμείται η οδήγηση του επιτιθέμενου μέλους και η εκτροπή της πορείας του (parry) καθώς και η αρχή του «ξεδοντιάσματος του φιδιού» (defanging the snake), χρησιμοποιώντας τεχνικές επίθεσης σε καίρια σημεία της ανθρώπινης ανατομίας, όπως είναι οι αρθρώσεις των άκρων, νευρικοί κόμβοι, δελτοειδής, δικέφαλος και τρικέφαλος μυς, προκειμένου να καθυστερήσει τις αντιδράσεις του αντιπάλου ή να αχρηστεύσει το επιτιθέμενο άκρο πριν επιτεθεί σε άλλους στόχους. Αυτές οι τεχνικές επίθεσης ονομάζονται Gunting (κυριολεκτικά η λέξη σημαίνει ψαλίδι) και πραγματοποιούνται ελλείψη όπλου από την πλευρά του αμυνόμενου, με τα κότσια της γροθιάς, τους αγκώνες, τα γόνατα, τις αρθρώσεις των δαχτύλων, το κάτω μέρος της γροθιάς και τον πήχυ για να αναφέρουμε μερικά από τα εργαλεία της ανθρώπινης ανατομίας που χρησιμοποιούνται για να αχρηστεύσουν ή να σοκάρουν το επιτιθέμενο μέλος.

Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία στην ιστορία της Δυτική Πυγμαχίας.

 Πάρα πολλοί Φιλιππινέζοι πρωταθλητές Δυτικής Πυγμαχίας είχαν εκπαιδευτεί στις ΦΠΤ. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής Ceferino Garcia έφερε τη γροθιά bolo στον κόσμο της Δυτικής Πυγμαχίας από τη χρήση της μασέτας στα ζαχαροκάλαμα που έκανε στα νιάτα του. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής Gabriel “Flash” Elorde διδάχθηκε Balintawak Eskrima από τον ιδρυτή του συστήματος Anciong Bacon και έμαθε τον καινοτόμο βηματισμό του από τον πατέρα του “Tatang” Elorde (που ήταν πρωταθλητής στο Eskrima στο Cebu). Ο βηματισμός του Elorde που προέρχεται από τις ΦΠΤ υιοθετήθηκε από πολλούς πυγμάχους, όπως από το φίλο του το Μωχάμετ Άλι.

Είναι όλα τα συστήματα Φιλιππινέζικης Πυγμαχίας ίδια;

 Η απάντηση σχετικά με το αν είναι όλα τα συστήματα Φιλιππινέζικης Πυγμαχίας όμοια είναι προφανώς όχι. Μοιάζουν σε πολλά σημεία και μοιράζονται τα ίδια εργαλεία ανατομίας που έχουμε ως άνθρωποι και χρησιμοποιούν παρόμοιες γωνίες συχνά για να περιγράψουν τις επιθέσεις τους. Όμως το κάθε σύστημα ΦΠΤ με τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του και τα διαφορετικά υποσυστήματα που συνθέτουν τη μαχητική του ιδεολογία και κινησιολογία διδάσκει συγκεκριμένες μεθόδους και τακτικές αντιμετώπισης καταστάσεων. Έτσι, το κάθε σύστημα έχει το δικό του άρωμα, τη δική του προσωπική ομορφιά.
Παρόλη τη συνθετότητά τους, οι ΦΠΤ ήταν οι πρώτες που δίδαξαν το cross training, την προπόνηση κάτω από διαφορετικά στυλ προκειμένουν να διευρύνουν το φάσμα των τεχνικών και τακτικών που χρησιμοποιούν οι μαχητές τους. Έτσι, ενώ το κάθε σύστημα έχει τα δικά του συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, είναι εύκολο να πάρει κανείς ιδέες και να δανειστεί τεχνικές και τακτικές από άλλα, προκειμένου να διευρύνει το παιχνίδι του, να αυξήσει την εργαλειοθήκη του και να βελτιώσει τη ροή του ή απλά να πειραματιστεί με τη διαφορετική κινησιολογία και στρατηγική άλλου συστήματος.
Η Φιλιππινέζικη Πυγμαχία δε διαφέρει από αυτή τη λογική.

Εδώ ο Guro D. Sullivan επιδεικνύει μια σειρά επιθέσεων. Γίνεται χρήση επίσης των μισών χτυπημάτων (half beats) όπου δένουν μεταξύ τους τα ολόκληρα χτυπήματα όπως οι χάντρες στο κομπολόι, με συνεχή ροή και διαφορετικό ρυθμό, δίνοντας έμφαση στην ταχύτητα, την ακρίβεια και την καταστροφή ευαίσθητων σημείων της ανθρώπινης ανατομίας.


 Guro Χρίστος Κουτσοτάσιος 
Chief Instructor Bull Chapter www.nonserviam.weebly.com 


*ΦΠΤ: Φιλιππινέζικες πολεμικές τέχνες.